Në panelin e katërt “Reconciliation and Democracy as Catalyst of Change in the Balkans”, i drejtuar nga Zëvendës kryetari i parë i Qeverisë dhe ministër për Sistem Politik dhe Marrëdhënie Ndërmjet Bashkësive, z. Artan Grubi kishin diskutim edhe Zëvendës kryeministrja e Kosovës znj. Emilija Rexhepi, Sekretarja shtetërore e Zvicrës znj. Livia Ley, Drejtoresha për Europë dhe Azi Qendrore nga European External Action Service znj. Angelina Eichorst, Përfaqësuesi i lartë i BE për Kosovën z. Miroslav Lajçak, Sekretari shtetërorë për punë të jashtme i Vatikanit z. Miroslav Stanislav Vashoski, Përfaqësuesi special i Gjermanisë për Ballkanin Perendimor z. Manuel Sarrazin, Përfaqësuesi i lartë për BeH z. Christian Schmidt, si dhe Sekretari gjeneral i RYCO z. Albert Hani.
“Fjalori thotë se pajtimi është rivendosja e marrëdhënieve miqësore ose akti i përshtatjes së një besimi ose këndvështrimi me një tjetër. Pra, mendoj se kemi qenë miq, pastaj kemi luftuar dhe tani i jemi kthyer marrëdhënieve miqësore. Nuk mbaj mend shumë nga kjo në Europën Juglindore, pavarësisht se sa thellë dhe larg shkojmë në histori. Jemi rritur me frikën se shqiptarët do ta çojnë këtë vend diku tjetër, derisa guxuam të tregohemi të guximshëm dhe të marrim vendime për të kapërcyer frikën tonë. Ne e përfunduam luftën me një marrëveshje paqeje që përfundimisht e bëri vendin të hapur për të gjithë qytetarët e tij, duke rezultuar në besimin e qytetarëve tek shteti. Askush nga ne nuk humbi asgjë nga marrëveshjet e Ohrit, Prespës dhe marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë. Shteti, rajoni dhe gjithçka që kemi marrë pothuajse të gjithë ne, hapi shtesë është i nevojshëm për ta rrumbullakosur”, tha Grubi.
“Në rajon, koha duket se po mbaron dhe bota duket se nuk ka kohë. Është e nevojshme të shfrytëzohet kjo mundësi historike që nuk mund të përsëritet”, tha Sarrazin.
“Demokracia dhe pajtimi janë shtyllat e progresit në Ballkan. Le të bashkojmë duart në ndërtimin e një të ardhmeje më të ndritshme, promovimin e të drejtave të njeriut dhe forcimin e institucioneve demokratike. Së bashku, ne mund të krijojmë paqe dhe prosperitet të qëndrueshëm”, tha Emilija Rexhepi.
Ndërsa sekretarja shtetërore e Zvicrës, Livia Leu, theksoi se: “Demokracia ka të bëjë me dialogun. Nuk bëhet fjalë për një marrëveshje për gjithçka, por për vullnetin për të jetuar bashkë krah për krah”.
Drejtoresha për Europën dhe Azinë Qendrore nga Shërbimi Evropian i Veprimit të Jashtëm, Angelina Eitzhorst, tha në panel diskutim se: “Demokracia ka të bëjë me dialogun. Nuk bëhet fjalë për një marrëveshje për gjithçka, por për vullnetin për të jetuar krah për krah”.
“Ka shumë nga e kaluara në Ballkanin Perëndimor të sotëm, e cila e lë në hije të ardhmen e rajonit në BE. Po frenon Ballkanin, i cili në fund të fundit nuk i shërben askujt, aq më pak qytetarëve të tij. Kjo duhet të ndryshojë”, theksoi Miroslav Lajçak.
Miroslav Stanislav Washoski theksoi se: “Pajtimi është një temë me rëndësi të madhe në krishterim dhe në forma të ndryshme edhe në fetë e tjera. Megjithatë, është gjithashtu një çështje themelore në kontekstet laike, veçanërisht në politikë, ku sfidat e përditshme përfshijnë përfaqësimin e entiteteve të ndryshme dhe kërkimin e zgjidhjeve të realizueshme për kërkesat ndonjëherë kontradiktore.”
Përfaqësuesi i lartë për BeH Christian Schmid tha se: “Nuk ka përparim përpara pa u marrë me të kaluarën. Ne e dimë nga historia se edhe periudha të gjata të rritjes ekonomike dhe bashkëpunimit që lidh njerëzit përmes biznesit nuk mund të sigurojnë një mjedis social të qëndrueshëm nëse ankesat e vjetra fshihen nën qilim”.
“Diversiteti është forca jonë dhe këtë e dinë më së miri të rinjtë nga Ballkani Perëndimor. Ata formojnë një narrativë të re, duke kapërcyer ndarjen e vjetër dhe ndërtojnë ura bashkëpunimi. Të mbështesim rrugën e tyre drejt pajtimit”, tha ndër të tjera Albert Hani.
