Mikhail Gorbachev, lideri i fundit sovjetik, ishte i tronditur dhe i hutuar nga konflikti në Ukrainë në muajt para se të vdiste dhe i lodhur psikologjikisht vitet e fundit nga përkeqësimi i lidhjeve të Moskës me Kievin, ka thënë përkthyesi i tij, shkruan Al jazeera.
Pavel Palazhchenko, i cili punoi me presidentin e ndjerë sovjetik për 37 vite dhe ishte në krah të tij në samite të shumta SHBA-BRSS, foli me Gorbaçovin disa javë më parë me telefon dhe tha se ai dhe të tjerët ishin të shokuar për shkak të luftës në Ukrainë.
“Nuk është vetëm operacioni ushtarak special që filloi më 24 shkurt, por i gjithë evolucioni i marrëdhënieve midis Rusisë dhe Ukrainës gjatë viteve të fundit ishte me të vërtetë një goditje e madhe për të.
Me të vërtetë e lodhi atë emocionalisht dhe psikologjikisht, “tha Palazhchenko në një intervistë.
“Ishte shumë e qartë për ne në bisedat tona me të se ai ishte i tronditur dhe i hutuar nga ajo që po ndodhte për të gjitha arsyet e mundshme. Ai besonte jo vetëm në afërsinë e popullit rus dhe ukrainas, ai besonte se ato dy kombe ishin të një i vetëm”.
Presidenti Vladimir Putin dërgoi dhjetëra mijëra trupa në Ukrainë më 24 shkurt në atë që ai e quajti një “operacion ushtarak special” për të garantuar sigurinë e Rusisë kundër një aleance ushtarake në zgjerim të NATO-s dhe për të mbrojtur rusishtfolësit, raporton abcnews.al.
Kievi tha se po mbrohet nga një luftë agresioni e paprovokuar e stilit perandorak. Perëndimi, ndërkohë, vendosi sanksione gjithëpërfshirëse ndaj Moskës në përpjekje për të detyruar Putinin të tërheqë forcat e tij, diçka që ai nuk tregon asnjë shenjë për ta bërë.
Lidhjet familjare me Ukrainën
Në fotot e samiteve të viteve 1980 me Presidentin e SHBA-së Ronald Reagan mund të shihet herë pas here në krah të Gorbaçovit. Tani 73-vjeç, ai është në gjendje të kuptojë gjendjen shpirtërore të politikanit të ndjerë në periudhën para se të vdiste, pasi e ka takuar atë gjatë muajve të fundit dhe ka qenë në kontakt me vajzën e Gorbaçovit, Irina.
Gorbachev, i cili ishte 91 vjeç kur vdiq të martën nga një sëmundje e paspecifikuar, kishte lidhje familjare me Ukrainën, tha Palazhchenko. Ai po fliste në selinë qendrore të Fondacionit Gorbachev në Moskë, ku punon dhe ku Gorbaçovi kishte një zyrë të dominuar nga një portret gjigant i gruas së tij të ndjerë Raisa, babai i së cilës ishte nga Ukraina, raporton abcnews.al.
Konflikti në Ukrainë
Ndërsa ishte në detyrë, Gorbaçovi u përpoq të mbante të bashkuara 15 republikat e Bashkimit Sovjetik, duke përfshirë Ukrainën, por dështoi pasi reformat që ai vuri në lëvizje inkurajuan shumë njerëz për të kërkuar pavarësinë.
Forcat sovjetike përdorën forcë kundër civilëve në ditët e fundit të BRSS. Politikanët në Lituani dhe Letoni i kujtojnë të tmerruar ato ngjarje pas vdekjes së Gorbaçovit, duke thënë se ata ende e fajësojnë atë për gjakderdhjen.
Palazhchenko tha se Gorbaçovi besonin në zgjidhjen e problemeve vetëm me mjete politike dhe ose nuk kishte ditur më parë për disa nga ato episode të përgjakshme ose kishte autorizuar përdorimin e forcës për të parandaluar kaosin.
“Romantizëm i dështuar”.
Pozicioni i Gorbaçovit për Ukrainën ishte kompleks dhe kontradiktor në mendjen e tij, tha Palazhchenko, sepse politikani i ndjerë ende besonte në idenë e Bashkimit Sovjetik.
Ndërsa Gorbachev besonte se detyra e tij ishte t’i tregonte Putinit respekt dhe mbështetje, ish-përkthyesi i tij tha se ai foli publikisht kur nuk ishte dakord me të – si për menaxhimin e mediave.
Por ai mori një vendim për të mos “dhënë komente të vazhdueshme” për Ukrainën përtej miratimit të një deklarate në shkurt që bënte thirrje për një fund të hershëm të armiqësive dhe për të adresuar shqetësimet humanitare.
Ndërsa pranoi se disa rusë dhe njerëz në të gjithë ish-perandorinë sovjetike kishin pikëpamje jashtëzakonisht negative për Gorbaçovin për trazirat ekonomike dhe gjeopolitike që pasuan rënien e BRSS në vitin 1991, Palazhchenko argumentoi se trashëgimia e Gorbaçovit ishte thelbësore.
Ai jo vetëm që ndihmoi në përfundimin e Luftës së Ftohtë dhe zvogëloi rrezikun e luftës bërthamore, tha ai, por eleminoi totalitarizmin brenda Bashkimit Sovjetik dhe i dha Rusisë një shans për liri dhe demokraci.
“Unë mendoj se ai ishte optimist për të ardhmen e Rusisë,” tha Palazhchenko. “Ai besonte se njerëzit e Rusisë janë njerëz shumë të talentuar dhe pasi t’u jepet një shans, ndoshta një shans i dytë, ai talent do të shfaqet.”
Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov të mërkurën iu referua pikëpamjes së Gorbaçovit se fundi i Luftës së Ftohtë do të çonte në marrëdhënie më të ngrohta midis Bashkimit Sovjetik dhe Perëndimit si një “romantizëm i dështuar”, raporton abcnews.al.
Palazhchenko tha se ai dhe kolegët e tij tani përballen me detyrën për të shqyrtuar letrat dhe librat e Gorbaçovit në vilën shtetërore të politikanit të ndjerë jashtë Moskës, pasi kishte shumë materiale që ende nuk ishin kataloguar sistematikisht në arkivin e tij.
I zemëruar dukshëm nga kritikat ndaj Gorbaçovit që nga vdekja e tij nga disa njerëz në mediat sociale, të cilët ai i quajti “urrejtarë”, Palazhchenko tha se ish-punëdhënësi i tij mendonte se historia do ta gjykonte atë me të drejtë.
“Ai pëlqente të thoshte se historia është një zonjë e paqëndrueshme. Mendoj se ka besuar dhe se ka pritur që vendimi përfundimtar të jetë pozitiv për të”./abcnews.al
