Mundësia e një shpërthimi vullkanik në Islandë po rritet, duke paraqitur një kërcënim për një qytet tashmë të evakuuar, thonë ekspertët.
Islanda ka shpallur gjendjen e jashtëzakonshme pas një sërë tërmetesh. Autoritetet kanë urdhëruar mijëra njerëz që jetojnë në qytetin jugperëndimor të Grindavík të largohen si masë paraprake.
Zyra Meteorologjike Islandeze tha se ekzistonte një rrezik i konsiderueshëm i një shpërthimi. Probabiliteti i një shpërthimi në ose jashtë gadishullit Reykjanes është rritur që nga mëngjesi, thotë IMO.
Sipas deklaratës, një shpërthim mund të fillojë në çdo kohë në ditët e ardhshme. Thor Thordason, profesor i vullkanologjisë në Universitetin e Islandës, tha se një lumë magmë i gjatë 15 km (nëntë milje) që rrjedh nën gadishull ishte ende aktiv.
“Kjo është arsyeja pse ne po flasim për një shpërthim të afërt për fat të keq. Ana më e mundshme e shpërthimit duket të jetë brenda kufirit të qytetit të Grinadvik”– tha ai për BBC Science.
Javët e fundit janë regjistruar mijëra lëkundje rreth vullkanit Fagradalsfjall aty pranë. Ato janë përqendruar në gadishullin Reykjanes të Islandës, i cili kishte mbetur i fjetur ndaj aktivitetit vullkanik për 800 vjet përpara një shpërthimi të vitit 2021.
Në një deklaratë të shtunën, agjencia njoftoi se një tunel magmë, ose shkëmb i shkrirë, që shtrihet në verilindje përgjatë Grindavik dhe rreth 10 km më tej në brendësi të tokës, u vlerësua në një thellësi prej më pak se 800 metra, krahasuar me 1,500 metra më parë gjatë ditës. Të enjten, rritja e aktivitetit sizmik në zonë shkaktoi mbylljen e pikës së afërt të Lagunës Blu.
Më shumë se 20,000 lëkundje janë regjistruar në Islandën jugperëndimore që nga fundi i tetorit. Agjencia e Mbrojtjes Civile e Islandës tha se vendimi për evakuim erdhi pasi IMO u sigurua se një “tunel magmë që po formohet aktualisht mund të arrijë në Grindavík”.
Të premten, agjencia tha se njerëzit duhet të largohen nga qyteti, por gjithashtu theksoi se nuk ishte një “evakuim urgjent”, duke u bërë thirrje atyre që “të qëndrojnë të qetë, sepse jemi në kohë për të reaguar”.
“Nuk ka asnjë rrezik të menjëhershëm të afërt, evakuimi është kryesisht parandalues me sigurinë e të gjithë banorëve të Grindavík si qëllim kryesor,” shtoi ai.
Të gjitha rrugët për në qytetin me rreth 4,000 banorë janë mbyllur, përveç rasteve emergjente, për të siguruar që trafiku të mund të hyjë dhe të dalë. Alda Sigmundsdottir, një gazetare në Reykjavik, tha se njerëzit po ktheheshin në qytet “për të marrë nevojat e tyre absolute” dhe kafshët shtëpiake.
“Thjesht jemi duke pritur që shpërthimi të fillojë,” tha ajo për Newshour të BBC-së.
Islanda është një nga rajonet më aktive gjeologjikisht në botë, me rreth 30 zona vullkanike aktive. Shpërthimet vullkanike ndodhin kur magma, e cila është më e lehtë se shkëmbi i ngurtë rreth tij, ngrihet në sipërfaqen e tokës nga thellësia poshtë saj.
Në korrik, Litli-Hrutur ose Dashi i Vogël, shpërtheu në zonën Fagradalsfjall, duke tërhequr turistët në vendin e “vullkanit më të ri në botë”. Vendi ishte i fjetur për tetë shekuj deri në shpërthimet në 2021, 2022 dhe 2023.
