Historiani turk Nexhip Alpan ka shkruar një libër historik për themeluesin e shtetit shqiptar, Ismail Qemali.
Megjithëse janë nxjerrë nga arkivat dhe janë dokumente autentike, këto të dhëna nuk janë botuar ende në biografinë zyrtare të Ismail Qemalit.
1- Ditëlindja e Ismail Qemalit përkon me atë të Enver Hoxhës. Deri në vitet 1990, teksti zyrtar i historisë shqiptare, Fjalori Enciklopedik, por edhe në kujtimet e tjera, Ismail Qemali nuk kishte një datë të lindjes por ishte shënuar vetëm në vitin 1846.
Historiani turk Alpan thotë se ditëlindja e saktë e Ismail Qemalit është 16 tetori, 1846.
2 – Emri i Vërtetë: Një kuriozitet tjetër nga jeta e themeluesit të shtetit është se në të gjitha dokumentet e kohës ai quhet Ismail Bej Vlora dhe jo Ismail Qemali, apo Ismail Bej Qemali.
Sidoqoftë, Ismail Qemali duket se ka fituar të drejtën e shtetësisë, pasi në këtë mënyrë gjendet pothuajse në të gjithë librat zyrtarë të historisë.
3- Martesat dhe Fëmijët: Ismail Qemali u martua dy herë. Për herë të parë me një të ve nga Konica, e cila vdiq në lindje me vajzën e tij, herën e dytë u martua në 1886, me Kleoniqi Surmeli, vajza e një fisniku grek nga provinca e Edirne.
Ismail Qemali u detyrua të rrëmbente gruan e dytë, sepse ligjet parandalonin martesën e një muslimani me një ortodoks. Në martesën e dytë, Ismail Qemali kishte 9 fëmijë, tre vajza dhe gjashtë djem. Vajzat quheshin Myvedet, Aliya, Ylvie. Djemtë ishin Mahmud Beu, Tahir Beu, Et’hem Beu, Xhevdet Beu, Qazim Beu dhe Qami Beu.
4 – Poliglot: Ismail Qemali dinte tetë gjuhë: shqip, osmanisht, turqisht, greqisht të vjetër, latinisht, frëngjisht, italisht, sllavisht.
5 – Vdekja, e dyshimtë: Ismail Qemali vdiq në rrethana misterioze në Perugia, Itali, disa çaste para se të jepte një konferencë për shtyp. Deri më sot ekziston, në fakt, një ndryshim i fundit i vdekjes së tij, por dyshimet janë hedhur gjithmonë. Mendohet se ai ishte helmuar. Kufoma e Ismail Qemalit u mbajt në Perugia për dy javë pas vdekjes së tij, me idenë e balsamimit. Por kjo shtoi edhe më shumë dyshime për helmim pasi organet e brendshme janë hequr, duke fshirë çdo shenjë të autopsisë.
6 – Flamuri që ngriti: Ka pasur diskutime dhe ende nuk është zgjidhur se cili flamur u vendos më 28 nëntor 1912 në ballkonin e shtëpisë historike të Vlorës. Një variant është se flamuri ishte qëndisur nga Marigo Pozio, një nuse në shtëpinë ku Ismaili flinte natën e kaluar; një variant tjetër është se flamuri u soll nga Spiridon Ilo nga SHBA; ndërsa versioni i tretë është Eqrem bej Vlora, sipas të cilit flamuri u dha nga Aleadro Kasstriota, burri i një princeshe që pretendonte të ishte pasardhësi i Skënderbeut.
7- Simboli i fotos: Simboli fotografik i Deklaratës së Pavarësisë ka mbetur ai i 1 Dhjetorit 1912. Deri më sot nuk ka asnjë fotografi nga momenti i Deklaratës së Pavarësisë më 28 nëntor 1912.
8 – Dokumenti i Pavarësisë: Dokumenti origjinal i Deklaratës së Pavarësisë nuk u gjet. Ai që është, është një kopje e Lef Nosi, i cili ishte Ministri i Post-Telegrafit në qeverinë e parë shqiptare.
9 – Sa kohë qëndroi në pushtet: Ismail Qemali, si kryeministër dhe president i parë në historinë e shtetit shqiptar qëndroi në krye të qeverisë nga 28 nëntori 1912 deri më 22 janar 1914, dmth, 12 muaj dhe 56 ditë.
10: Trupi i Ismail Qemalit: Në fillim, kufoma e balsamosur e Ismail Qemalit u varros sipas dëshirës së tij në qytetin e Kaninës. Ceremonia e varrimit u zhvillua më 12 Shkurt 1919, të Mërkurën. Pas 13 vjet pushimi në Kalanë e Kaninës, trupi i pajetë i Kryeministrit të parë të shtetit shqiptar u dërgua në Vlorë në datën e shënuar më 28 nëntor 1932, me rastin e 20 vjetorit të shpalljes së pavarësisë .
Trupi i Ismail Qemalit u vendos në vendin ku është ende tani, në “Sheshin e Flamurit” në Vlorë. Varri monumental i Ismail Qemalit ka imazhin e një “Flamurtari”, një vepër e skulptorit të shquar Odise Paskali.
