Në seancën e 32-të të djeshme, Qeveria e miratoi Planin e Veprimit për Liqenin e Prespës të Ministrisë së Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor të përgatitur nga Grupi i Ekspertëve të Punës (GEP).
Plani i veprimit përmban një sërë masash të elaboruara në detaje, me një përparësi të përcaktuar dhe kornizë kohore të përcaktuar të zbatimit, shoqëruar me financat e parashikuara të nevojshme për zbatimin e tyre. Plani i veprimit është integral dhe i përcakton të gjitha palët e rëndësishme, të cilat do të përfshihen me obligimet dhe aktivitetet e tyre konkrete në realizimin e tij.
Grupi i ekspertëve i përbërë nga përfaqësues të sektorëve përkatës të organit profesional të MMJPH, DPHM, akademisë dhe sektorit joqeveritar, në gjetjet e tij fillestare identifikohen si shkaqet kryesore të kësaj situate: ndryshimet klimatike, fenomenet tektonike dhe veprimi njerëzor. Të gjitha këto aktivitete direkt shkaktuan një ulje të shpejtë të nivelit të ujit në Liqen, dhe rritja e temperaturave të ajrit, lagështia e zvogëluar dhe erërat, përshpejtojnë procesin e avullimit, gjë që çon në humbjen e përshpejtuar të sasive të mëdha të ujit. Sidoqoftë, nuk duhet harruar që variacionet në nivelin e Liqenit janë një fenomen ciklik. Në disa dokumente të shkruara nga 200 vitet e fundit, mund të konkludohet direkt ose indirekt se periudha në nivelin maksimal dhe minimal ka një periudhë të ndryshueshme dhe varion nga 25 deri në 40 vjet.
Nga këtu, aktivitetet e planifikuara kanë për qëllim arritjen e dy qëllimeve të përgjithshme, përkatësisht: përmirësimin e kushteve të mjedisit duke siguruar status më të mirë të ujit, tokës dhe biodiversitetit për mbrojtjen e shëndetit të njeriut dhe të gjithë ekosistemin e pellgut ujëmbledhës të Liqenit të Prespës (cilësia e ujit) dhe si qëllim i dytë përdorimi i qëndrueshëm dhe efikas i ujit dhe kontrolli i nivelit të Liqenit që e ndajmë me dy vendet e tjera fqinje dhe për të cilën do të nevojitet koordinim i përbashkët, si dhe kontroll i ujërave nëntokësore (sasia e ujit).
Për të arritur qëllimin e parë, Qeveria e RMV tashmë i ka detyruar institucionet kompetente të përcaktuara në Planin e Veprimit për Liqenin e Prespës, të sigurojnë mjete financiare për realizimin e masave të Planit dhe solli një Vendim për miratimin e fondeve fillestare nga Buxheti i Republikës së Maqedonisë së Veriut për vitin 2020 në vlerë prej 44,000,000 denarë për komunën e Resnjës, të destinuara për aktivitete nga Plani i Veprimit për Liqenin e Prespës.
Në të njëjtën kohë, Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor siguroi mbështetjen e Fondit të Natyrës Prespa-Ohër – PONT për zbatimin e Planit të Veprimit përmes pesë granteve tre-vjeçare për institucionet kompetente në zonën e mbrojtur dhe palët e interesuara kompetente, në shumën totale prej 1.602.382 euro
Dokumentet e përgatitura janë në dispozicion në faqen e internetit të MMJPH-së. Me pak fjalë, duke pasur parasysh urgjencën e veprimit, sipas Planit të Veprimit, është e nevojshme të ndërmerren veprimet e mëposhtme sa më shpejt të jetë e mundur:
- Rregullimi dhe pastrimi i vijës bregdetare të Liqenit,
- Azhurnimi i Regjistrit të puseve dhe vendosja e monitorimit të vazhdueshëm të ujërave nëntokësore nëpellgun ujëmbledhëstë Prespës sipas rregullave ligjore dhe përvojave të mëparshme,
- Optimizimi dhevendosjae vazhdueshme e pompimit të kontrolluar të ujit për ujitje të të gjithë territorit të zonës së Prespës në përputhje me rregulloret ligjore dhe përvojat,
- Furnizimi i Liqenit me specie autoktone të prodhuara në zonën ujëmbledhëse të Liqenit të Prespës me restaurimin e një pjese të baseneve të vjetra të peshkut në zonën e Ezeranit,
- Mbajtjeurgjente e një takimi të Komitetit të Parkut të Prespësku do të diskutohet me palën shqiptare dhe greke në lidhje me mënyrën e menaxhimit, monitorimit, shkëmbimit të të dhënave dhe ndërmarrjen e masave të përbashkëta me qëllim të përmirësimit të gjendjes së liqenit,
- Vendosja e një monitorimi të përbashkët ndërshtetëror për monitorimin egjendjescilësore dhe sasiore të ujërave në pellgun ujëmbledhës dhe liqenit në të tre vendet fqinje,
- Azhurnimi dhe funksionimi i plotë i rrjetit kombëtar hidrologjik, meteorologjik dhe monitorues për monitorimin e cilësisë së trupave ujorë në pellgun ujëmbledhës dhe vetë Liqenin.
Në periudhën e ardhshme, është planifikuar të fillojnë aktivitete të rregullta hulumtuese në Liqen, të cilat do të synojnë: kontrolle në fund të liqeneve me instrumente batimetrike, modul hidro të Liqenit, hetime tektonike, hetime për rrjedhjet e liqenit dhe të tjerë.
