Ndotja e ajrit ndikon në shkaktimin e 17 deri 19 përqind të të gjitha vdekjeve në ato vendbanime ku ajri është më i ndotur. Mirjana Dimovska nga Instituti i Shëndetit Publik kërkon nga Institucionet shtetërore që urgjentisht të marrin masa pasi popullata tashmë një kohë të gjatë është e ekspozuar ndaj ajrit të ndotur.
“Në të gjitha vendet që ka përqendrime më të larta të substancave ndotëse tregohet me përqindje se prej të gjitha rasteve të vdekjes, për shembull 17- 19 përqind i njerëzve që kanë vdekur, kanë vdekur nga ajri i ndotur. Thash se trendi ka filluar të bie pasiqë binte substanca ndotëse. Megjithatë, me paraqitjen e Covidit, numri prej 3400- 3600 i rasteve të vdekjeve nga gjithsej 20 mijë që i kishim në nivel vjetor, tashmë është rritur në 4100- 4200 pas paraqitjes së Covidit. Por thamë se ato raste nuk mund t’i përjashtojmë, pasi vijnë si pasojë e ekspozimit të mëhershëm në ajr të ndotur. Pra 17-19 përqind e njerëzve që kanë vdekur, nuk duhej të vdisnin me patjetër, por ja kanë vdekur sepse nuk kemi masa afatgjate sistematike dhe konsistente“, deklaroi Mirjana Dimovska, Instituti i Shëndetit Publik.
Ekspozimi në ajr të ndotur për një kohë të gjatë prek pothuajse të gjitha grupmoshat, por si grup i rrezikuar janë fëmijët, tek të cilët ndotja ndikon në uljen e koeficientit të intelegjencës, rritjen e normës së sindromit ADHD dhe rritjes së shkallës së autizmit. Ndërkohë që po hyjmë në periudhën më problematike të vitit për sa i përket ndotjes, një pjesë e stacioneve matëse të ndotjes së ajrit nuk po funksionojnë.
Bëhet fjalë për stacionin matës te rektorati, i cili vite me radhë ka regjistruar nivele të larta të ndotjes. Por për disa ditë me radhë, ky stacion bashkë me stacione të tjera matëse nuk japin të dhëna për nivelin e ndotjes.
Gorjan Jovanovski, krijuesi i aplikacionit Air Care i cili rriti ndërgjegjësimin për ndotjen e ajrit në vend, thotë se nuk është për t’u habitur që stacionet matëse shtetërore nuk punojnë. Ai nënvizon se kjo ndodh për shkak të pjesëve të vjetëruara, teknologjisë së vjetër dhe faktit që stacionet matëse dhe as faqja e internetit nuk mirëmbahen mirë.
“Edhe tani që thoni se stacioni matës në rektorat nuk punon disa ditë me radhë nuk është për tu habitur, për fat të keq nuk është për tu habitur edhe pse është e palejueshme të mos kemi të dhëna për ajrin që e thithim që vlerësohen si zyrtare, sepse gjithsesi senzorët vullnetarë që i vendosim, institucionet shtetërore refuzojnë ti marrin parasysh, kur bëhet fjalë për dhënat që i japin se ku ka ndotje. Të gjithë e dijmë se ndotja na ndikon në mënyrë katastrofale mbi shëndetin tonë, nuk bëjmë asnjë kontroll mbi industrinë që në mënyrë konstante din të shkaktoj ndotjen”, tha Goran Jovanovski, Eko aktivist.
Pyetëm në ministrinë e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor nëse institucionet janë të gatshme për sezonin ku pritet rritje e nivelit të ndotjes dhe a janë tejkaluar problemet me stacionet matëse, por nga ky dikaster asnjë përgjigje për pyetjet e dërguara. /Alsat.mk
