Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, do të bëhet lideri i parë i huaj që takohet me Presidentin Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë në mandatin e tij të dytë të martën, në një moment kritik për armëpushimin e Gazës, shkruan BBC.
Pas mbërritjes së tij në Uashington, ambasadori izraelit në SHBA, Yechiel Leiter, i cili mori postin e tij një javë më parë, e përshkroi vizitën si “historike” në platformën X.
“Miqësia SHBA-Izrael është e fortë dhe po forcohet”, shtoi ai.
Trump ka marrë meritat për nënshkrimin e marrëveshjes fillestare gjashtë-javore të armëpushimit që ndaloi luftën 15 mujore midis Izraelit dhe Hamasit.
Deri më tani, kjo ka bërë që 13 pengje izraelitë dhe pesë tajlandezë të lirohen dhe 583 të burgosur palestinezë të lirohen në këmbim të pengjeve.
Megjithatë, Netanyahu, duke u përballur me një luftë për mbijetesën e tij politike, ka deklaruar vazhdimisht se marrëveshja ekzistuese e Gazës është për një armëpushim të përkohshëm dhe se Izraeli ka “të drejtën për t’u kthyer në luftime” kundër Hamasit, duke thënë se kjo do të kishte mbështetjen e SHBA, shkruan vizion plus.tv.
Tashmë një nga aleatët e ekstremit të djathtë të kryeministrit veteran izraelit është larguar nga koalicioni i tij pasi ai e cilësoi marrëveshjen e armëpushimit “të pamatu”.
Një tjetër ka kërcënuar se do të largohet nëse ofensiva ushtarake nuk rifillon. Nëse ai largohet, qeveria do të humbiste shumicën.
Të hënën, Netanyahu do të ketë bisedime me të dërguarin e SHBA-së për Lindjen e Mesme, Steve Witkoff, i cili u shfaq si një ndërmjetës kryesor, duke punuar me Katarin dhe Egjiptin, për të siguruar armëpushimin që filloi më 19 janar.
Nëse gjithçka vazhdon të ecë sipas planit, gjithsej 33 pengje të mbajtura nga Hamasi dhe një grup tjetër i armatosur, Xhihadi Islamik Palestinez, pritet të lirohen deri më 1 mars, në këmbim të rreth 1900 palestinezëve të mbajtur në burgjet izraelite.
Tashmë marrëveshja ka çuar në një rritje të madhe të ndihmës humanitare të nevojshme në territorin palestinez dhe tërheqje të pjesshme të forcave izraelite.
Gjatë fazës tjetër të armëpushimit, parashikohet fundi i përhershëm i luftimeve dhe lirimi i pengjeve të mbetur të kapur gjatë sulmit vdekjeprurës të Hamasit më 7 tetor 2023.
Rreth 251 njerëz u morën peng dhe rreth 1200 të tjerë u vranë në atë sulm.
Ofensiva ushtarake e Izraelit që pasoi ka vrarë të paktën 47,400 palestinezë, sipas ministrisë së Shëndetësisë së Gazës, e drejtuar nga Hamasi, shkruan vizionplsu.tv.
Zyra e Netanyahut ka treguar se takimi me Witkoff në Uashington shënon fillimin e planifikuar të negociatave.
I dërguari presidencial pritet të flasë me kryeministrin e Katarit dhe zyrtarët egjiptianë këtë javë.
Trump e ka bërë të qartë se dëshiron t’i jepet fund luftërave në Lindjen e Mesme. Ai tha të dielën se negociatat për armëpushimin po “përparonin” dhe se disa “takime të mëdha” ishin planifikuar me Netanyahun.
Për kryeministrin izraelit, kjo është një nxitje në skenën botërore pasi Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) lëshoi një urdhër arresti për të për akuzat për krime lufte.
Uashingtoni, nuk e njeh gjykatën, që do të thotë se nuk ka asnjë detyrim të ndalojë Netanyahun, dhe ka dënuar ashpër masën e ICC.
Të dy udhëheqësit pritet të diskutojnë një sërë çështjesh rajonale, duke përfshirë ringjalljen e përpjekjeve për normalizimin e marrëdhënieve midis Izraelit dhe Arabisë Saudite dhe mënyrën se si të merren me Iranin, i cili dy herë sulmoi drejtpërdrejt Izraelin me raketa dhe dronë vitin e kaluar.
Trump u tërhoq nga një marrëveshje ndërkombëtare për të frenuar programin bërthamor të Iranit në vitin 2018 dhe ai dhe Netanyahu janë zotuar të ndalojnë Teheranin nga zhvillimi i armëve bërthamore. Irani mohon të kërkojë bombë atomike.
Sfida e Netanyahut
Këtë javë, Netanyahu përballet me një sfidë të madhe për të balancuar presionet nga SHBA, aleati më i ngushtë i Izraelit, dhe ato brenda koalicionit të tij.
Ndërsa ideja e favorizuar nga Arabia Saudite për krijimin e një shteti palestinez përkrah Izraelit, e ashtuquajtura “zgjidhja me dy shtete”, ka qenë prej kohësh formula ndërkombëtare për paqen në Lindjen e Mesme, kryeministri izraelit dhe anëtarët e qeverisë së tij janë bërë edhe më të fortë kundër kësaj ideje që nga sulmet e 7 tetorit. Ata argumentojnë se kjo do të rezultonte në një “shtet terrorist”.
Marrëveshja ekzistuese e armëpushimit është hedhur poshtë gjithashtu si “e pamatur” nga ekstremistët izraelitë, si ministri i Financave Bezalel Smotrich, i cili thotë se ka rrezikuar sigurinë e Izraelit duke i dhënë fund luftimeve përpara se Hamasi të mposhtej plotësisht në përputhje me qëllimet e luftës.
Me mbështetjen e gjerë të publikut izraelit për vazhdimin e armëpushimit për të liruar më shumë pengje, politikanë të tjerë i kanë ofruar një shpëtim potencial Netanyahut.
Administrata e re e Trump përfshin figura pro-izraelite që pritet të kundërshtojnë presionin nga fuqitë e tjera botërore për luftën në Gaza dhe të mbështesin zgjerimin e vendbanimeve izraelite në Bregun Perëndimor të pushtuar. Ato konsiderohen si të paligjshme sipas ligjit ndërkombëtar, megjithëse Izraeli nuk pajtohet.
Tashmë ka pasur ndryshime të dukshme nga politika e SHBA nën udhëheqjen e Biden.
Trump ka hequr sanksionet ndaj kolonëve izraelitë të akuzuar për dhunë kundër palestinezëve dhe thuhet se ka miratuar një dërgesë me bomba 2,000 paund që ishte bllokuar më parë.
