Projektuar për të ndihmuar në luftën kundër përhapjes së koronavirusit, duke gjurmuar automatikisht kontaktet e njerëzve të infektuar, aplikacionet për gjurmim të Covid-19 kanë hasur në një seri sfidash që nga fillimi i tyre, nga shqetësimet e privatësisë te problemet teknike, shkruan The Local.
Këtu është një përmbledhje e iniciativave kryesore evropiane për gjurmimin e kontakteve dhe shkallëve të ndryshme të suksesit të tyre.
Gjermania
Nisur në qershor, aplikacioni gjerman i gjurmimit shihet si “një mjet shtesë i rëndësishëm për të mbajtur ulur normat e infeksionit”, por “nuk ka shërim”, sipas zëdhënësit të qeverisë, Steffen Seibert.
Në një vend, popullsia e të cilit ruan me xhelozi sigurinë dhe kontrollin mbi të dhënat e tyre personale, aplikacioni në përgjithësi është pritur mirë, madje edhe nga mbrojtës të palëkundur të privatësisë si Chaos Computer Club.
Aplikacioni ishte shkarkuar 17.8 milionë herë – krahasuar me një popullsi të përgjithshme prej rreth 83 milionë – dhe në fillim të korrikut, ai kishte paralajmëruar disa qindra raste të infeksioneve.
Franca
Qeveria franceze nisi aplikacionin e saj StopCovid në fillim të qershorit, por nga mesi i gushtit ai ishte shkarkuar vetëm rreth 2.3 milionë herë, krahasuar me një popullsi të përgjithshme prej 67 milionë. Deri më tani, vetëm 72 kontakte të mundshme të rrezikut janë vlerësuar nga aplikacioni, ndërsa 1,169 përdorues e kanë deklaruar veten pozitivë.
StopCovid është kritikuar nga specialistët e IT në lidhje me privatësinë e të dhënave.
Bazuar në një të ashtuquajtur protokoll “të centralizuar”, aplikacioni francez është i papajtueshëm me shumicën e kolegëve të saj evropianë të cilët janë “të decentralizuar”.
Nën modelin e centralizuar, të dhënat anonime të mbledhura ngarkohen në një server të largët ku bëhen ndeshje me kontakte të tjera, nëse një person fillon të zhvillojë simptoma Covid-19.
Modeli i decentralizuar u jep përdoruesve më shumë kontroll mbi informacionin e tyre duke e mbajtur atë në telefon. Aty bëhen ndeshje me njerëz që mund të kenë marrë virusin. Ky është modeli i promovuar nga Google, Apple dhe një konsorcium ndërkombëtar, përcjell tutje albinfo.ch.
Zvicra dhe Italia
SwissCovid, i zhvilluar nga universiteti EPFL i Lozanës dhe bazuar në protokollin e decentralizuar, filloi testimin më 25 maj.
Gati 1.6 milion njerëz tani përdorin në mënyrë aktive aplikacionin, i cili është shkarkuar 2.3 milionë herë nga një popullsi prej 8.5 milionë.
Në fillim të shtatorit, aplikacioni po sinjalizonte mesatarisht 56 infeksione çdo ditë dhe duket se përgjithësisht pranohet mirë nga popullata.
Në Itali, aplikacioni Immuni u shkarkua 5.4 milionë herë, ekuivalente me 14 përqind të numrit të përgjithshëm të përdoruesve të mundshëm (duke përjashtuar këdo nën moshën 14 vjeç dhe personat pa telefona celularë). Sipas të dhënave zyrtare, 155 përdorues e kanë deklaruar veten pozitivë midis 1 qershorit dhe 31 gushtit.
Spanja
Në Spanjë, të gjithë janë të inkurajuar të shkarkojnë aplikacionin Radar Covid i cili aktualisht është i integruar me autoritetet e shëndetit në 13 nga 17 të rajoneve autonome të Spanjës dhe supozohet se do të lajmërojë ata që kanë qenë në kontakt të ngushtë me dikë që më pas ka rezultuar pozitiv, pa zbuluar identitetet ose vendndodhjet.
Qeveria tha se do të ishte plotësisht operacionale në të gjitha zonat e Spanjës deri më 15 Shtator dhe se nga mesi i Tetorit, aplikacioni Radar Covid do të testohet për përdorim me aplikacione të tjera në të gjithë Evropën, përcjell tutje albinfo.ch.
Deri në fund të javës së parë të shtatorit vetëm 3.5 milionë njerëz në Spanjë e kishin shkarkuar atë, me autoritetet që këmbëngulnin që një minimum prej 9 milionë njerëz (20 përqind e popullsisë) mund të zvogëlojnë përhapjen e pandemisë me një të tretën.
Danimarka
Aplikacioni i gjurmimit Covid-19 i Danimarkës, Smittestop, u lëshua në qershor dhe u shkarkua nga 245,000 njerëz në ditën e tij të parë. Kjo është raportuar të jetë rritur në 1 milion nga mesi i gushtit, me 400 njerëz që kanë hyrë në aplikacion për të regjistruar se ishin infektuar.
Aplikacioni njofton përdoruesit e tjerë të aplikacionit që kanë qenë në afërsi nëse një përdorues regjistron një test pozitiv të koronavirusit.
Kjo i mundëson asaj që t’i bëjë të ditur njerëzit nëse janë ekspozuar potencialisht pa ndonjë komunikim personal.
Aplikacioni Smittestop u zhvillua duke përdorur teknologjinë Apple dhe Google të krijuar për të mbrojtur të dhënat personale, sipas raporteve daneze në kohën e fillimit të tij.
Ajo u kritikua muajin e kaluar për formulimin e paqartë të njoftimeve të tij, të cilat tregojnë numrin e “ekspozimeve të mundshme”.
Por sistemet operative Apple dhe Android nuk imitojnë kriteret e autoriteteve shëndetësore daneze për kontakt të ngushtë, të cilat, për përdoruesit e aplikacionit, janë afërsi 1 metër nga një person i infektuar për 15 minuta ose më shumë.
Njoftimet vijnë nga sistemi operativ, në vend se nga vetë Smittestop, raportoi DR në gusht. Njoftimet e kontaktit të ngushtë nën kriteret daneze vijnë në formën e një mesazhi, në vend të një njoftimi.
“Nëse nuk keni marrë një mesazh nga aplikacioni Smittestop në lidhje me rrezikun e infeksionit, por jeni njoftuar nga sistemi operativ (smartphone) për ekspozime të mundshme, kjo do të thotë që kontakti me përdoruesin tjetër të aplikacionit nuk plotëson kriteret e shërbimit shëndetësor për një infeksion rrezik”, shpjegoi Ministria e Shëndetësisë.
Norvegjia dhe Britania
Në qershor, autoritetet shëndetësore norvegjeze pezulluan aplikacionin e zhvilluar në vend pasi agjencia kombëtare e mbrojtjes së të dhënave të vendit nordik e gjeti atë shumë ndërhyrëse.
Autoritetet aktualisht po punojnë për një zgjidhje të cilën ata shpresojnë të nisin para Krishtlindjeve dhe nuk përjashtojnë përdorimin e teknologjisë Google dhe Apple.
Në Britani, qeveria zbuloi përpjekjen e saj të parë në një aplikacion për gjurmimin e kontakteve në maj.
Por në një kthesë të madhe në qershor, ai braktisi aplikacionin, bazuar në modelin e centralizuar dhe shihej si me të meta.
Qeveria, e cila fajësoi problemet në kufizimet e vendosura nga Apple, që atëherë ka kaluar në qasjen e decentralizuar. Por, ende, asnjë aplikacion për gjurmë nuk është gjerësisht i disponueshëm në pjesën më të madhe të Mbretërisë së Bashkuar.
Irlanda e Veriut, megjithatë, hapi aplikacionin e saj në fund të korrikut dhe është shkarkuar më shumë se 300,000 herë deri më 26 gusht.
Islanda
Shkarkimet e aplikacionit të Islandës arritën kulmin menjëherë pas fillimit të tij – me rreth 40 përqind të popullsisë, niveli i përdoruesve është i lartë – por u rrit përsëri me fillimin e sezonit turistik.
Vizitorët në ishullin vullkanik inkurajohen të shkarkojnë aplikacionin, jo vetëm për funksionalitetin e tij të mirë, por edhe sepse përmban lidhje me dokumente të rëndësishme të lidhura me Covid-19 dhe madje ka një funksion bisede në internet.
Ndryshe nga aplikacionet e tjera të gjurmimit në përdorim në Evropë, Islandishtja mund të gjurmojë lëvizjet e një individi në rast të infeksionit ose infeksionit të dyshuar. Dhe, me lejen e individit, ai përdor GPS për të lokalizuar gjeo telefonin.
Portugalia
Portugalia nisi vetëm aplikacionin e saj të gjurmimit këtë muaj dhe është vënë në kritikë nga grupet e të drejtave të konsumatorit për boshllëqet e perceptuara në përdorimin e të dhënave personale dhe rolin dominant të luajtur nga gjigandët e teknologjisë në hartimin e protokolleve shëndetësore.
Përveç kësaj, raportet e mediave sugjerojnë se rreth 800,000 telefona celularë – nga një popullsi e përgjithshme prej 10 milionë – nuk mund ta instalojnë aplikacionin për shkak të softuerit të papajtueshëm, duke e bërë atë në mënyrë të padobishme.
