Mbyllja e papritur e marsit, teksa Shqipëria dhe gjithë Europa po përpiqeshin të frenonin pandeminë e koronaviruesit i vuri gjithë bizneset në vështirësi.
Industria e tekstileve, eksportuesi më i madh në vend, u gjend përballë anulimit të porosive nga partnerët e huaj, kryesisht ata italianë.
Por, me ndryshimin e menjëhershëm të situatës, një shans u shfaq në horizont. Kërkesa për maska u rrit ndjeshëm nga të gjitha vendet. Mimoza Vojka, administratore e SAM, kompanisë së prodhimit të veshjeve sportive, pohoi se pas fillimit të karantinës, me porositë që u lanë pezull nga kompanitë partnere, ajo filloi të mendonte se si jo vetëm ta tejkalonte krizën, por dhe të kapte momentin dhe ta kthente atë në një mundësi.
“Brenda javës filluam të prodhonim maska për përdorim të brendshëm”, pohoi ajo. Vojka shton se për pesë javë (prill-maj) SAM realizoi prodhimin e 1.1 milionë maskave nga Franca, Belgjika, Holanda, Anglia, me çmime të kënaqshme, duke bashkëpunuar edhe me 7 sipërmarrje të tjera në vend. Porositë ishin deri për 3 milionë maska, por një sasi e tillë ishte përtej kapacitetit të kompanisë.
Të dhënat e publikuara nga Eurostat, të përpunuara nga Monitor, tregojnë se gjatë 7 muajve të parë të vitit, shtetet e Bashkimit Europian kanë importuar nga Shqipëria rreth 5.7 milionë euro maska, nga vetëm 316 mijë euro që kishte qenë ky import për gjithë vitin 2019. Siç shihet nga grafiku, rritja ishte e fortë në prill, maj, duke kulmuar në qershor, ndërsa në korrik shihet një rënie e tyre.
Shtetet kryesore që kanë importuar maska nga Shqipëria janë Italia (2.8 mln euro), Greqia (1 mln euro), Franca (900 mijë euro), Gjermania (976 mijë euro) dhe Belgjika (278 mijë euro), sipas Eurostat.
Por, të dhënat për gjithë rajonin tregojnë se bizneset shqiptare nuk arritën ta shfrytëzonin menjëherë këtë mundësi, ndonëse industria tekstile është shumë e përhapur në vend dhe zë një peshë të konsiderueshme të eksporteve, me rreth 20% të totalit, sipas të dhënave të INSTAT.
Në 7 muajt e 2020, eksportet totale të tekstileve shqiptare ishin rreth 250 milionë euro, dhe maskat zinin më pak se 3% të tyre.
Nga shtetet e rajonit, Maqedonia ka arritur që të shfrytëzojë më shumë nga të gjithë kërkesën e vendeve të BE-së. Importet e vendeve të BE-së të maskave të prodhuara në Maqedoni arritën në gati 17 milionë euro për periudhën janar korrik 2020, nga 180 mijë euro në gjithë vitin 2019. Më pas renditet Serbia me 13.4 milionë euro dhe Bosnja me 11.2 milionë euro. Shqipëria është e katërta në “garën e Ballkanit Perëndimor ” për të furnizuar BE-në me maska (shih grafikun).
Eurostat njoftoi se vendet e Bashkimit Europian importuan rreth 14 miliardë euro maska gjatë 6 mujorit të parë të këtij viti. Shteti kryesor nga erdhën maskat ishte Kina, me 93.2% të totalit, e ndjekur nga Vietnami me 2%, Hong Kongu me 1%. Turqia, Mbretëria e Bashkuar dhe Tunizia, me 0.75 secila dhe shtetet e tjera me 2.5%./MONITOR
