Festa e Bajramit në Kosovë sjell një atmosferë gëzimi në çdo familje myslimane, pavarësisht kushteve apo mundësive financiare.
Një nga traditat e festës është edhe shtrimi i tryezës së begatë, të cilës i kushtohet një rëndësi e veçantë.
Për të kremtuar festën e Bajramit, qytetarët shpenzojnë më shumë, por shumë markete, shfrytëzojnë festën për të rritur çmimet e produkteve, të cilat janë të nevojshme për këtë ditë.
Paga minimale në Kosovë, është 130 euro për të punësuarit e moshës nën 35 vjeç dhe 170 euro për të punësuarit e moshës mbi 35 vjeç. Kurse, shporta mujore e një qytetari llogaritet të jetë 115 euro, shumë kjo që nuk siguron një standard të mirë jetësor për qytetarët.
Drejtori i organizatës “Konsumatori”, Selatin Kaçaniku, ka thënë për Telegrafin se vendet e tjera të botës çmimet ulën në festa, ndërsa në vendin tonë kjo nuk ndodh.
“Me rastin e çdo feste, shumica e çmimeve ngritën ani pse në pjesën më të madhe të botës për festa ulen çmimet për ta respektuar qytetarin konsumator. Mes çmimesh realisht të ulura, numri i të cilave në disa markete është në rritje, ka edhe shumë çmime të ulura rrejshëm, që e ‘detyrojnë’ konsumatorin të blej edhe artikuj me çmime më të larta se zakonisht”, ka thënë për Telegrafin, Kaçaniku.
Ai tha se mungon reagimi i institucioneve karshi këtyre rritjeve.
“Megjithatë, përkundër ankesave e alarmimeve të shpeshta, ka munguar reagimi i institucioneve dhe mekanizmave të shtetit. Qytetari konsumator taksapagues i paguan edhe dështimet, keqmenaxhimet e keqadministrimet e institucioneve të politikës”, thotë ai.
Profesori i ekonomisë, Musa Limani, ka thënë për Telegrafin se është e drejtë njerëzore që të ulën çmimet.
“Në vend që të ketë ulje të çmimeve, marketet i rrisin çmimet, prandaj sipas një logjike njerëzore do të ishte e drejt që të ulën ato në mënyrë që t’ia mundësoj qytetarëve që gjatë festave të jenë më të pranueshme çmimet”, ka thënë për Telegrafin, Limani.
Ai ka thënë se pasi që Kosova importon shumë produkte nga jashtë mund të jetë një arsye për rritje të çmimeve e që lidhen drejtpërdrejt me inflacionin e importuar.
“Pasi që Kosova importon shumë produkte nga jashtë kjo mund të ketë ndikim që të shtrenjtohen çmimet, pasi që inflacioni mund të importohet nga ato vende ku vjen produkti”, tha ai.
Kryenspektori i Inspektoriatit të Tregut, Lulzim Syla, ka thënë për Telegrafin se Inspektorati nuk ka kompetencë dhe autorizime ligjore për të ndërhyrë në përcaktimin e çmimeve.
“Subjektet ekonomike janë të obliguar që me rastin e vendosjes në treg dhe ofrimit të mallrave për konsumatorë të sigurohen se konsumatorët do të paguajnë çmimin e njëjtë pa asnjë ndryshim ashtu si është vendosur në raftet e shitjes, mirëpo sa i përket çështjes së ngritur nga ana juaj lidhur me ngritjen e çmimeve në prag të festave, Inspektorati i Tregut nuk ka kompetencë dhe autorizime ligjore për të ndërhyrë në përcaktimin e çmimeve ngritjen apo zbritjen e tyre është tregu i lirë ai që përcakton çmimet”, ka thënë për Telegrafin, Syla.
Ai thotë se inspektorët në vazhdimësi bëjnë inspektime të tregut me qëllim të eliminimit të çdo parregullsie.
“Duke pasur parasysh se Inspektorati i Tregut i MTI-së ka kompetencë për të inspektuar vendet e tregtimit, deponimit të produkteve ushqimore dhe jo ushqimore për t’u siguruar se produktet e vendosura në qarkullim nuk i cenojnë interesat ekonomike të konsumatorëve dhe nuk janë në kundërshtim me praktikat e mira tregtare, inspektorët e tregut në vazhdimësi bëjnë inspektime në tregun e brendshëm me qëllim të eliminimit të çdo parregullsie”, thotë ai.
“Konsumi i përgjithshëm në vitin 2017 krahasuar me vitin 2016, ka një rritje të lehtë prej 0.8 për qind, ndërsa konsumi për ekonomi familjare dhe për kokë banori ka një rritje nga 3.5 për qind. Pjesa më e madhe e buxhetit të ekonomive familjare në vitin 2017 është shpenzuar në ushqim dhe banim, 40 për qind për ushqim dhe 29 për qind për banim, të konsumit të përgjithshëm”, thuhet në raportin “Anketa e Buxhetit të Ekonomive Familjare, 2017”, e publikuar nga Agjencia e Statistikave të Kosovës.
Sipas të dhënave statistikore, në tremujorin e parë të vitit 2018 krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit paraprak, çmimet e konsumit mesatarisht janë rritur për 0.2 për qind, kurse në produktet ushqimore rreth 2 për qind.
