Maqedonia e Veriut është duke u përballur me një problem të madh lidhur me ndotjen e ajrit, i cili ka ndikime të drejtpërdrejta në shëndetin e qytetarëve. Sidomos Shkupi, kryeqyteti i vendit, ka arritur të jetë një ndër qytetet me ndotjen më të lartë të ajrit në Evropë. Kjo ka bërë që ndotja e ajrit të bëhet një temë kryesore diskutimi në shoqëri, duke kërkuar veprim të menjëhershëm për të përmirësuar cilësinë e ajrit dhe për të mbrojtur shëndetin publik. Në këtë kuadër, iniciativa “Qyteti i gjelbër dhe human” ka njoftuar një protestë që do të mbahet në Shkup më 10 dhjetor, për të kërkuar një ajër më të pastër dhe për të sensibilizuar qytetarët dhe institucionet për pasojat e ndotjes. Kjo protestë do të fillojë nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor dhe do të kalojë përmes Kuvendit, duke përfunduar para Qeverisë.
Sipas statistikave, çdo vit në Maqedoninë e Veriut regjistrohen rreth 3.828 vdekje për shkak të ndotjes nga grimcat PM 2.5, të cilat janë shumë të dëmshme për shëndetin. Këto grimca janë të lidhura me një gamë të gjerë sëmundjesh, përfshirë ato të mushkërive, sëmundjet e zemrës dhe kancerin e mushkërive. Një shqetësim veçanërisht alarmant është fakti se një në nëntë vdekje te fëmijët deri në një vit lidhen me ajrin e ndotur. Në këtë kontekst, iniciativa ka kërkuar masa të menjëhershme dhe të qëndrueshme për të luftuar ndotjen.
“Kërkohen parashikime të temperaturave inverzionale në rajonet e thella, që do të ndihmojnë në menaxhimin më të mirë të ndotjes së ajrit, pasi këto fenomene bllokojnë qarkullimin e ajrit, duke e mbajtur ndotjen në nivele të larta. Publikimi i një regjistri publik me kompanitë që nuk kanë leje për të punuar, në mënyrë që të sigurohet transparenca dhe të parandalohet ndotja nga aktivitetet industriale të paligjshme. Kufizimi i lëvizjes së automjeteve në disa zona për të ulur ndotjen dhe për të inkurajuar përdorimin e mjeteve të transportit publik dhe biçikletave. Bllokimi i importit të automjeteve të vjetra dhe me standarde të ulëta të emisioneve, për të ulur ndotjen nga trafiku. Zbatimi i një plani për menaxhimin e trafikut që aktivizohet në rastet e niveleve të larta të ndotjes, me qëllim që të reduktohet numri i automjeteve në qarkullim gjatë ditëve me ndotje të lartë”, thuhet mes tjerash në kërkesat e iniciativës “Qyteti i gjelbër dhe human” .
Kjo organizatë gjithashtu ka kërkuar edhe përdorimin dhe zhvillimin e infrastrukturës për biçikleta si një mënyrë për të ulur përdorimin e makinave dhe për të përmirësuar cilësinë e ajrit.
Ndryshe, është e rëndësishme të theksohet se Maqedonia është renditur në vendin e shtatë në botë për ajrin më të ndotur, një situatë që ka pasojë të drejtpërdrejta në shëndetin e qytetarëve. Si përgjigje ndaj kësaj situate alarmante, Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor ka njoftuar se Qeveria e Maqedonisë ka miratuar një Plan aksionar për të mbrojtur jetën dhe shëndetin e qytetarëve. Ky plan përfshin masa afatshkurtra për uljen e emetimeve të substancave ndotëse dhe ka nxjerrë një Urdhër që zbaton masa për reduktimin e emisioneve të substancave të dëmshme në periudha të ndotjes alarmante. (koha.mk)
