Australia do t’i detyrojë gjigantët e teknologjisë si Facebook dhe Google të paguajnë mediat australiane për mbulimin e lajmeve të tyre, një veprim që synon të mbrojë gazetarinë e pavarur që do të jetë nën syrin vigjilent të botës.
Australia do të bëhet vendi i parë që do të kërkojë nga kompanitë e Internetit që të paguajnë median për përmbajtjen, sipas një modeli të ngjashëm me të drejtat e autorit, dhe do ta rregullojnë atë me ligj këtë vit, tha Ministri i Financave Josh Friedenberg.
“Do të ishte e drejtë për punën e mediave australiane. Ne duhet të sigurojmë një konkurrencë më të mirë, mbrojtje më të mirë të konsumatorit dhe një atmosferë të qëndrueshme për mediat,” u tha Friedenberg gazetarëve në Melbourne.
“Bëhet fjalë për të ardhmen e mjedisit mediatik australian.”
Masa erdhi pasi gjigantët e teknologjisë filluan të mbrohen kundër rregullave më të ashpra në të gjithë botën dhe një ditë pasi ligjvënësit amerikanë sulmuan Google dhe Facebook në një seancë kongresi për abuzim të fuqisë së tregut.
Pasi ekzaminoi tregun e mediave dhe fuqinë e platformave amerikane, qeveria australiane i kërkoi Facebook dhe Google në fund të vitit të kaluar të negocionin një marrëveshje me mediat mbi përdorimin e përmbajtjes së tyre.
Negociatat kanë dështuar dhe Canberra njoftoi se nëse nuk arrihet marrëveshje brenda 45 ditësh, Agjensia Australiane e Komunikimeve dhe Medieve do të kalojë detyrime ligjore në emër të qeverisë.
Google thotë se rregullorja injoron “miliarda klikime” që i dërgon mediave australiane çdo vit.
“Kjo dërgon një mesazh shqetësues për kompanitë dhe investitorët se Qeveria Australiane do të ndërhyjë, në vend qe ta lërë tregun të funksionojë vetë”, tha Mel Silva, shefi ekzekutiv i Google për Australinë dhe Zelandën e Re.
“Nuk po bën asgjë për të adresuar sfidat themelore të krijimit të një modeli biznesi të përshtatshëm për epokën dixhitale.”
Facebook ende nuk është përgjigjur ndaj një kërkese për koment.
Kompanitë e mediave të tilla si News Corp Australia, e cila është pjesë e grupit të mediave Rupert Murdoch News Corp, kanë lobuar fuqimisht te qeveria për të sjellë kompanitë amerikane në tryezën e bisedimeve mes viteve të rënies së të ardhurave nga reklamat.
“Ndërsa vendet e tjera po flasin për sjelljen e padrejtë dhe të dëmshme të gjigandëve të teknologjisë, Qeveria Australiane … është e para në botë që përgjigjet”, tha Michael Miller, shefi ekzekutiv i News Corp Australia.
Një studim i vitit 2019 zbuloi se në dhjetë vitet e kaluara, 3,000 gazetarë kanë humbur vendin e punës në Australi sepse ndërmarrjet tradicionale të mediave kanë shpenzuar të ardhurat e tyre nga reklamat në Google dhe Facebook, të cilat nuk paguanin asgjë për përmbajtjen e mediave.
Për çdo 100 dollarë të shpenzuar për reklama në internet në Australi, pa llogaritur reklama të shkurtra me lajme, gati një e treta shkon në Google dhe Facebook, tha Friedenberg.
Disa vende të tjera u përpoqën të detyrojnë gjigantët e teknologjisë në një marrëveshje, por dështuan.
Kompanitë e mediave në Gjermani, Francë dhe Spanjë janë përpjekur të miratojnë ligje kombëtare për të drejtat e autorit që do ta detyrojnë Google të paguajë licencat kur publikon fragmente nga artikujt e gazetave.
Në vitin 2019, Google ndaloi të tregojë prerjet e përdoruesve francezë të shtëpive të mediave evropiane, ndërsa kompania më e madhe mediatike gjermane, Axel Springer, lejoi që lajmet e saj të shfaqeshin në motorin e kërkimit kur trafiku në faqet e tij ra.
