Nga vetëpromovimi përmes dezinformimit deri te komunikimi i dobët me qytetarët, politikanët vitin të kaluar në masë të madhe i kanë përdorë rrjetet sociale, por siç theksojnë ekspertët qëllimi i arritur ka dështuar.
Komunikologu Sead Xhigali për MIA-n vlerëson se edhe pse politikanët vitin e kaluar kanë ruajtur ritmin dhe në masë të madhe i kanë përdorur rrjete sociale, shumica e tyre, edhe krahas asaj se nuk kanë krijuar vetë përmbajtjen e tyre, gjithashtu, nuk kanë komunikuar as me qytetarët.
“Vitin e kaluar, vazhduan trendet e vendosura të politikanëve dhe partive vendase në përdorimin e rrjeteve sociale, pa disa ndryshime të mëdha. Kjo më shpesh ka parfshirë forsimin përmbajtjeve promovuese për aktivitetet e tyre, të tilla siç janë foto-galeritë dhe video të ngjarjeve, mesazhe dhe qëndrime për ngjarje të rëndësishme, si dhe reagime ndaj ngjarjeve ose deklaratave të ndryshme të konkurrentëve e tyre. Më shpesh këto mesazhe dhe përmbajtje janë dërguar dhe u përshtatur për mbështetësit e tyre, dhe rrallë kanë qenë për qytetarët në përgjithësi. Duhet të theksohet se gjatë analizave të këtyre mesazheve konfirmohet se një pjesë e vogël e politikanëve me të vërtetë i krijojnë vetë mesazhet dhe drejtpërdrejt komunikojnë me qytetarët. Më shpesh atë e bëjnë “adminët” dhe menaxherë të tjerë të aftë në profilet dhe faqet, që është me të vërtetë dëmtim të mundësive të dhëna nga rrjetet sociale për komunikim të drejtpërdrejt dhe bashkëveprim me përdoruesit”, thotë Xhigali.
Rrjetet sociale janë rritur në një vegël të preferuar të politikanëve përmes së cilës vazhdimisht i ndajnë aktivitetet e tyre, mendimet ose ndërkaq kritikat ndaj kundërshtarëve politikë. Megjithat, profesoresha dhe eksperte e mediave Marina Tuneva thekson se edhe krahas rrjeteve sociale përdoren në mënyrë aktive, qasja e politikanëve në shtet nuk bazohet në një strategji komunikimi të menduar mirë.
“Është e dukshme edhe mungesa e komunikimit efektiv me dy mënyra. Edhe krahas kësaj që rrjetet sociale ofrojnë ndërveprim, duket se mungon një dialog i vërtetë me publikun. Këto platforma janë shumë më të përdorura si një mjet për “transmetimin” të informacioneve, me qasje ‘nga lart poshtë’, në vend që të shërbejnë për dialog aktiv me qytetarët”, tha Tuneva për MIA-n.
Komunikologu Bojan Kordalovi pajtohet që politikanët të humbasin qëllimin e përdorimit të rrjeteve sociale.
Ata, thotë ai, i konsiderojnë atë një kanal tjetër që duhet të jenë dhe të tregojnë se çfarë kanë bërë, ose të tregojnë se çfarë do të bëjnë nëse vijnë në pushtet.
“Ka në citate dy lajme të këqija për politikanët. E para është, po e përfundojmë analizën e rregullt vjetore që e bën IDUEP (Instituti për Menaxhim të Mirë dhe Perspektiva Euroatlantike) për atë si politikanët në funksione ose funksionarët publikë i përdorin mediat sociale dhe deri më tani rezultati është se nuk ka ndonjë ndryshim. E dini, kur nuk keni asnjë përmirësim automatikisht do të thotë që jeni përsëri në prani dhe madje edhe më shumë se cilësia bie”, thekson komunikologu.
Kjo, siç potencon, nuk sjell në lajmin e dytë të keq për politikanët se nëse ata mendojnë se do të zënë vetëm një hapësirë tjetër, ata do të përpiqen të imponohen, rezultati do të zhduket.
Mediat sociale janë rritur në veglën më efektive për vetëpromovim politik
Pak informacione shumë dezinformata, përmbajtje për vetëpromovim pa thelbin e nevojshëm- retorika politike në rrjetet sociale, sipas ekspertëve, ka nevojë për përmirësim.
Marina Tuneva thekson se është evidente është mungesa e një qasje gjithëpërfshirëse dhe thelbësore për përhapjen e informacioneve.
“Politikanët shpesh i përdorin rrjetet sociale për të publikuar informacione për ngjarje, që të përcjellin qëndrime për ngjarjet e fundit, për kritika ndaj kundërshtarëve, etj. Pjesa më e madhe e komunikimit ka të bëjë me vetëpromovimin ose promovimin e agjendës së partisë, në vend të pamjes të ekuilibruar të gjërave ose informacioneve gjithëpërfshirëse. Publikimet shpesh janë të shkurtra dhe nuk kanë thellësi, nuk sigurojnë kontekst ose shpjegime të hollësishme për politikat, vendimet ose ndikimet në shoqëri”, nënvizon ajo.
Tuneva thotë se në shoqëritë e zhvilluara demokratike politikanët gjithnjë e më shumë po përdorin rrjete sociale për të edukuar publikun për çështje komplekse politike ose ndërkaq, që të përgjigjen drejtpërdrejt në pyetjet që kanë qytetarët, por te ne nuk është kështu.
“Fakti që te ne realiteti është i ndryshëm konfirmohet edhe me rezultate të hulumtimeve të fundit, sipas të cilave politikanët shihen si një nga dezinformuesit më të mëdhenj në shtet. Nga hulumtimi i vitit të kaluar nga Instituti për Studime Komunikuese rrjedh se pothuajse gjysma e të anketuarve i karakterizojnë partitë politike si dezinformues më të mëdhenj në shtet. Në të njëjtën tregohet edhe në hulumtimin e Metamorfozës nga viti i kaluar, që tregon se qytetarët i identifikojnë politikanët si një nga burimet kryesore të dezinformatave”, thekson Tuneva.
Prandaj, thotë Tuneva ky hendek midis potencialit të mediave sociale për komunikim politik konstruktiv dhe përdorimit të tyre aktual e thekson nevojën për një ndryshim strategjik në përdorimin më informues, transparent dhe etik të këtyre platformave nga ana e politikanëve.
Komunikologu Xhigali ndërkaq thekson se kur bëhet fjalë për publikimet në rrjetet sociale ekziston një sfidë tjetër, dhe që qytetarët janë vendosur në pozicion vetë t’i interpretojnë dhe filtrojnë përmbajtjen.
“Është i dukshëm trendi që politikanët shpesh t’i përdorni rrjetet sociale si kanale parësore për të dërguar mesazhe dhe reagime të caktuara kryesore, veçanërisht ato të partive më të vogla që i përdorin rregullisht ato në vend të kumtesave ose formave të tjera të drejtimit në publik. Kjo ka anën e vet pozitive me atë që e rrit disponueshmërinë dhe transparencën e politikanëve për publikun, por nga ana tjetër me këtë ata në të njëjtën kohë i anashkalojnë gazetarët dhe mediat, të cilët mund me përvojën e tyre të filtrojnë mesazhe të caktuara, t’i vendosin në kontekst dhe t’i plotësojnë mesazhet e tilla me informacione të tjera kryesore. Në këtë mënyrë, qytetarët janë vendosur në pozicion që vetë t’i interpretojnë dhe filtrojnë përmbajtjet, që është gjithsesi një sfidë serioze. Tregohet se për shkak të edukimit të dobët mediatik në vendin tonë kjo shpesh rezulton në manipulim më të lehtë të mesazheve për publikun dhe shmangie të pyetjeve të pakëndshme”, shpjegon Xhigali.
Në prag të zgjedhjeve retorika politike në rrjetet sociale “ashpërsohet”
Nga seksizmi në padurim etnik, narrativi politik është më i lehtë për të përhapur dukuri negative në rrjetet sociale, veçanërisht në periudhën parazgjedhore.
“Siç po afrohen zgjedhjet, ashtu po ndryshohet edhe toni dhe përmbajtja e komunikimit. Kjo periudhë shpesh dëshmon për përforcimin e elementeve të ndarjes. Trendet e tilla nuk janë vetëm të dukshme në publikimet e politikanëve, por edhe bëhen më të theksuara në komentet në rrjetet sociale, ku bëhen debate të ashpra, të përmbytura me gjuhë të urrejtjes, diskriminim, nacionalizëm”, thekson Tuneva.
Sipas saj, rritja e intensitetit dhe negativitetit në retorikën parazgjedhore, veçanërisht në sferën onlajn, çon në padurim dhe frustrim te qytetarët.
“Shumica janë të zhgënjyer nga procesi politik, duke e parë atë shumë më tepër si një konfrontues, dhe shumë më pak si një përgjigje konstruktive për pyetjet dhe nevojat thelbësore”, konsideron Tuneva.
Xhigali dhe Tuneva vlerësojnë se në shtetin tonë politikanët komunikojnë me qytetarët sikur të jemi vazhdimisht në fushatën parazgjedhore.
“Retorikën që e përdorin politikanët në rrjetet sociale me të vërtetë krijon një atmosferë që të kujton fushatën e përjetshme zgjedhore. Duke i vëzhguar narrativat e rrjeteve sociale, merret përshtypje se politikanët vazhdimisht i ‘mobilizojnë’ mbështetësit e tyre, duke theksuar arritjet e tyre dhe duke bërë premtime të ngjashme me ato gjatë fushatave zgjedhore. Ky ‘regjim i fushatës’ i vazhdueshëm nënkupton se mungojnë diskutime të konsiderueshme politike, analiza të hollësishme ose dialogje për çështje komplekse”, thekson Tuneva.
Kjo, supas saj, e bën publikun të mbingarkuar dhe të lodhur nga ajo që zakonisht perceptohet si propagandë.
“Përveç kësaj, një stil i tillë i komunikimit kontribuon më tej ndaj polarizimit politik. Gjuha e cila përdoret shpesh ka për qëllim mobilizimin e mbështetësve dhe përpilimin e linjave të mprehta të kontrastit me kundërshtarët politikë, në vend që të inkurajojë dialog gjithëpërfshirës ose të kërkohet një gjuhë të përbashkët”, konsideron ajo.
Xhigali vlerëson se periudhën e kaluar vërehet ashpërsim të narrativave politikanëve.
“Ndërkaq, gjatë çdo afrimi të qasjeje zgjedhje vërehen ndryshime në tonin, tematikën e tyre, mesazhet bëhen më të shpeshta, më të ashpra dhe gradualisht nga informimi shndërrohen në mesazhe që synojnë mobilizim dhe motivim të qytetarëve për t’ua dhënë mbështetjen e tyre duke vizituar ngjarje dhe tubime partiak, të përfshihen në aksione të caktuara dhe gjithsesi të votojnë për ta në ditën e zgjedhjeve. Narrativat e tyre në këto faza ashpërsohen dhe më shpesh kanë të bëjnë për kundërshtarët politikë, përmes të cilave dërgohen sulme, kritika dhe akuza të ndryshme. Mund të thuhet se komunikimi i tyre në këto faza po bëhet më dukshëm polarizues, i cili për fat të keq është një dukuri negative që dobëson dialogun politik dhe konkurrencën e ideve dhe programeve, dhe forcon konfliktin midis partive dhe publikut”, shpjegon Xhigali.
Forma të ndryshme të fjalës intolerante nga politikanët, gjithashtu janë një problem serioz, thotë Xhigali.
Ai thekson se shumë shpesh fjalimet e politikanëve nxisin mesazhe nacionaliste, raciste, shoviniste dhe ekstremiste për mbështetësit e tyre në rrjetet sociale dhe më gjerë në publik.
“Shpesh në fushata sulmohen edhe kundërshtarët mbi bazë gjinore, që është me të vërtetë shumë shqetësuese. Një retorikë e tillë e ndezshme po bëhet më e shpeshtë, pasi është më e lehtë t’i mobilizojë qytetarët për disa aksion të dëshiruar dhe u sjell rezultate të shpejta për politikanët në terren. Por kjo lloj retorike e mprehtë është një shpatë me dy tehe që mund të prishë ekuilibrin e ndjeshëm edhe në planin ndërpartiak, por edhe në atë ndëretnik. Një problem serioz është se mbështetësit partiakë narrativat e tilla agresive dhe retorikët e ndezshme i përdorin si një lloj dëshmie të besnikërisë dhe meritave për partitë e tyre, që është një dukuri shumë e rrezikshme dhe negative”, deklaroi Xhigali.
Paraprakisht, Kordalovi në një iIntervistë për MIA-n duke folur për politikanët dhe rrjetet sociale, vlerësoi se politikanët dhe partitë politike kanë kohë që bëjnë fushatë në Fejsbuk, X, Instagram, por edhe në TikTok, aplikacion që më shpesh e përdor popullata më e re në prag të zgjedhjeve për president dhe zgjedhjeve parlamentare të vitit të ardhshëm.
Të dhënat e përfshira në raportin e platformës ndërkombëtare Datareportal tregojnë se në fillim të vitit, në shtet ka pasur 1.20 milionë përdorues në rrjetet sociale, që është e barabartë me 57.5 për qind nga popullata e përgjithshme. Fejsbuku mbetet platforma më e njohur, ndërkaq Instagram, Linkedin dhe Tuiteri, gjithashtu, kanë baza të rëndësishme përdorimi.
